Fonolojik Farkındalık
Nöro Aktivite – Fonolojik Farkındalık Bilişsel Egzersizleri
Fonolojik farkındalık, bir dilin ses yapısını ve sesler arasındaki ilişkileri fark etme ve anlama yeteneğidir. Bir bireyin dilbilgisi becerilerinin bir parçası olarak kabul edilir ve dilin ses sistemiyle ilgili farkındalık düzeyini ifade eder. Fonolojik farkındalık, dil seslerini algılama, ayırt etme ve manipüle etme yeteneğiyle ilgilidir. Bu beceri, bireyin dilin ses yapısını anlama ve dil bilgisi kurallarına uygun olarak doğru seslerle konuşma becerisini etkiler. Örneğin, bir kişinin farklı sesleri ayırt etme yeteneği, kelime ve cümlelerin doğru telaffuz edilmesinde önemli bir rol oynar.
Okuma ve yazma becerilerinin gelişiminde etkili olan bu beceri, çocukların sesleri ayırt etmelerini, heceleri ve kelimeleri manipüle etmelerini sağlar. Bu nedenle, fonolojik farkındalık, çocukların okuryazarlık becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur. Özellikle disleksi ve disgrafi olan çocuklarda bu beceri problemli şekilde ilerlemektedir. Sonuç olarak, fonolojik farkındalık, bir dilin ses sistemiyle ilgili farkındalık düzeyini ifade eden bir beceridir. Sesleri algılama, ayırt etme ve manipüle etme yeteneğiyle ilişkilidir ve dilin doğru telaffuz edilmesi ve anlaşılması için önemlidir.
Nöro Aktivite Programı Fonolojik Farkındalık Kazanım ve Etkinlikleri
Ses Ayırt Etme: Çocuklara farklı sesleri ayırt etme becerisi kazandırmak için geliştirilmiş etkinlikleri kapsar. Örneğin, çeşitli nesnelerin isimlerini söyleme ve hangi sesin farklı olduğunu bulmasını isteme gibi...
Hece Bölme: Çocuklara hece bölme becerisi kazandırmak için geliştirilmiş etkinlikleri kapsar. Kelimeleri hecelere ayırmak ve çocuktan her heceyi tekrarlamasını istemek bu beceriyi geliştirmeye yardımcı olur. Örneğin, "Kedi. Ke-di."
Sözcük Oyunları: Sözcük oyunları, çocukların sesleri ve heceleri fark etmelerini teşvik eden etkinlikleri içermektedir.
Seslerin Yerini Değiştirme: Çocuklara sesleri manipüle etme becerisi kazandırmak için yapılan etkinlikleri kapsar. Örneğin, bir kelimenin başlangıç veya bitiş sesini değiştirerek yeni bir kelime oluşturmasını istemek gibi…
Şarkılar ve Tekerlemeler: Fonolojik farkındalığı artırmak için şarkılar ve tekerlemeler kullanılan içerikleri kapsamaktadır. Bu, çocukların sesleri ve heceleri takip etmelerini sağlar.
Sese Dayalı Oyunlar: Sese dayalı oyunlar, çocukların sesleri ayırt etme becerilerini geliştirir. Örneğin, "Ses Avı" oyununda, çocuklara belirli bir sesin bulunduğu nesneleri bulmaları istenir.
Hikaye Anlatma: Çocuklarla birlikte hikaye anlatma etkinlikleri yapmak, dil seslerini fark etmelerini ve kullanmalarını teşvik eder. Hikâyede geçen sesleri vurgulayarak çocukların dikkatini çekebilir ve onları tekrar etmeleri gibi etkinlikleri içerir.